Moral injury

Ervaringen waarin belangrijke morele verwachtingen en overtuigingen worden geschonden, kunnen leiden tot sterke, aanhoudende gevoelens van schuld, schaamte of boosheid, tot sociaal terugtrekken en tot zelfbeschadigend gedrag. Ook kunnen mensen zich moreel gedesoriënteerd voelen. Het begrip is vooral afkomstig uit een militaire setting maar kan ook verwijzen naar ervaringen en klachten van andere groepen mensen, zoals politiemensen of vluchtelingen.

Moreel belastend voor Nederlandse militairen 

Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de onderzochte veteranen zich na deelname aan een vredesmissie schuldig en beschaamd voelde, bijvoorbeeld over een ‘omstandersrol’, een negatieve houding ten aanzien van de lokale bevolking, of handelingen en beslissingen die hun kans op overleven vergrootten (Rietveld, 2009). Daarnaast worden Nederlandse militairen tijdens missies vooral moreel belast door een conflict van waarden, morele overweldiging en zinloosheid (Molendijk, 2018).

Discussie over diagnose moral injury 

Moral injury is een relatief nieuwe term die verwijst naar de klachten die mensen kunnen ontwikkelen door het meemaken van moreel belastende ervaringen. Er is nog veel discussie over het begrip moral injury. Het is momenteel dan ook niet opgenomen in handleidingen voor psychische aandoeningen zoals de DSM-5.
 

Project Moral Injury

Op de website van het NWO NWA-onderzoeksproject naar morele verwonding onder militairen en politiepersoneel en specifiek de rol van contextfactoren hierin, is informatie te vinden over morele verwonding, het onderzoeksproject, het projectteam, de voortgang van het project, de projectresultaten en andere nieuwe ontwikkelingen rondom moral injury.
Het is een transdisciplinair project waarin academische en maatschappelijke partners samenwerken.

Podcast en meer over moral injury

Podcast Moreel trauma
ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld heeft samen met het Nederlands Veteraneninstituut de podcast 'Moreel trauma' gemaakt. Over wat moreel trauma precies is en wat het met mensen doet. Te beluisteren op Spotify en Apple Podcasts. In de podcast vertelt Afghanistanveteraan Dennis Havermans over de impact van een moreel dilemma in Uruzgan, toen hij en zijn collega’s onder dreiging van terreur moesten bepalen of ze een bijeenkomst voor de Afghaanse bevolking zouden laten doorgaan. Ook komen antropoloog Tine Molendijk en klinisch psycholoog Jackie June ter Heide van ARQ Centrum’45 aan het woord.

Dat ene dilemma. Persoonlijke verhalen over morele keuzes op de werkvloer 
Auteurs: Bart Nauta, Hans te Brake, Ilse Raaijmakers
Amsterdam University Press 2019
Tien professionals vertellen in openhartige interviews over de zware morele dimensies van hun vak. Hun verhalen bieden een kijk in de keuken van veeleisende beroepen en laten zien welke overwegingen, twijfels en kwetsbaarheid achter morele keuzes schuilgaan.

Impact Magazine (2019-1) - Moreel Trauma 
In dit nummer vindt u bijdragen over dit thema vanuit verschillende invalshoeken, met onder meer een artikel van Jackie June ter Heide over het begrip moral injury en een interview met een politieagent en een veteraan over hun ervaringen met het overschrijden van een morele grens.